Clusiidae 'Kempvliegen' / 'Druidevliegen'
HOME
<< back
Clusiidae weetjes
Fotografie weetjes
Mogelijke look-alikes
Andere bronnen
Clusiodes albimanus
Clusiodes gentilis
Clusiodes ruficollis
Clusiodes spec.
Clusiidae Weetjes
De Clusiidae worden Druidevliegen genoemd (De Bree, Mortelmans en Krediet, 2023). Ze hebben een bijzonder gedrag en opvallende bruinig-zwarte kleuren en witte strepen. Ze worden Druidevliegen genoemd vanwege het gedrag van mannetjes groepen die allerlei schijngevechten met elkaar aangaan op kale vaak zonbeschenen liggende boomstammen. De Druiden hadden blijkbaar 2000 jaar geleden ?soortgelijke? rituelen in de donkere wouden.
Ik noem ze liever "Kempvliegen'. Kemp verwijst naar krijger en als in de vogelsoort Kemphaan. Wellicht hebben we in Nederland ook meer een band met Kemphanen dan met Druiden.
Hieronder een filmpje van Pristurus van schijngevechten van mannetjes Clusoides albimanus.
Op zijn werk is een Creative Common Licentie SA3 van toepassing. 
By Pristurus (Own work) [CC BY-SA 3.0]
In Nederland zijn er 7 soorten namelijk: Clusius (1 soort, C. flava)) en Clusoides (6 soorten), C. caledonicus, gentilis, albimanus en C. ruficollis, en C. verticalis)
De volgende vereenvoudige sleutel is onttrokken aan gegevens uit Lonsdale & Marshall (2007) Redefinition of the genera of Clusoides and Hendelia ..in: Studie dipterologica 14 (2007) :117-159.
- 1a. Frontorbitals (voorhoofdrandborstels) waarvan de voorste naar binnen gericht is en de achterste twee naar achteren (reclinate).. Clusius
- 1b. Alle frontorbitals naar achteren gericht (reclinate). 2. Clusoides
De Clusoides soorten zijn met de grootste zekerheid te onderscheiden op basis van genitale kenmerken. Een sleutel zonder daarin de genitale kenmerken mee te nemen voor de tot nu toe bekende Nederlandse soorten Clusoides is als volgt:
- 2a. Drie goed ontwikkelde DC borstels op scutum .... 3. Clusoides albimanus groep (3 soorten) albimanus, caledonicus, gentilis en verticalis)
- 2b. Twee goed ontwikkelde DC borstels op scutum, soms met ervoor een kleinere minder ontwikkelde DC borstel ... 6. Clusoides geomyzinus groep (2 soorten) geomyzinus, ruficollis
- 3a. Twee frontorbitals (beide reclinate) ... 4. Clusoides (3 soorten) verticalis, caledonicus en gentilis
- 3b. Drie frontorbitals (alle reclinate) ...Clusoides albimanus
- 4a. Palpen zwart ....Clusoides verticalis
- 4b. Palpen geel .... 5. Clusoides (2 soorten) caledonicus en gentilis.
- 5a. Gezicht geel, voorhoofd achterste helft of meer heeft een bruine kleur, scutum meestal zwart, scutellum zijkanten soms bruin, ♂ coxa voorpoot helemaal wit, ♂ femora midden- en achterpoten geel ....Clusoides caledonicus
- 5b. Gezicht soms lichtbruin, voorhoofd meestal geel, scutum hoofdzakelijk geel, zijkanten scutellum geel, ♂ coxa voorpoot wit met donkere streep aan basis, ♂ femora soms bruin ...Clusiodes gentilis
- 6a. Scutum meestal gelig met bruin op de voorste helft (en witte flankstreep); Gezicht en wangen (gena) wit: Poten geel tot wit, Oogjesdriehoek (ocellum) glimmend; Pedicel (2e antennelid) met een sterke borstel op dorsale zijde)..Clusoides ruficollis
- 6b. Scutum donkerbruin (en witte flankstreep); tibia en femora meestal bruin soms anders tot zelfs geheel geel; oogjesdriehoek (ocellum) bedauwd; Vleugel donkere voorrand..Clusoides geomyzinus
Zoals boven vermeldt kun je de mannetjes veelal vinden op liggende boomstammen in hun 'lek' (mannetjes strijd territorium) waar de mannetjes elkaar te lijf gaan en ook andere soorten insecten wegjagen en waar de mannetjes paren met de vrouwtjes.
De eitjes worden gelegd in zachte dode boomdelen van loofhoutbomen veelal waar kevers gangen hebben gegraven. De Clusiidae larven leven van waarschijnlijk van andere soorten insectlarven.
Fotografie Weetjes
Voor de determinatie van de Clusiidae zijn detailfoto's nodig van de kop kleuren en beharing, de kleur en beharing van scutum en scutellum, de poten vooral de tarsen van de voorpoten, kleur van het gezicht en de palpen.
De kop kan het beste van drie zijden worden gefotografeerd, van boven, van voren en van opzij. Veelal zal er aanvullend genitaal onderzoek nodig zijn voor een 100% zekere soortdeterminatie.
Mogelijke look-alikes
De typische bruine en zwarte kleuren en witte flankstrepen zijn kenmerkend voor veel Clusiidae, niet gemakkelijk te verwarren met andere soorten.
Andere Bronnen
Clusia tigrina nieuw voor Nederland en België (inc. SLEUTEL TOT CLUSIIDAE SOORTEN) de Bree, Mortelmans & Krediet, 2023 NFM 60
Update over naamgeving Clusiidae en voorkomen van soorten in Nederland
(bron: Beuk, P.L.Th., 2015. Family Clusiidae. On: Beuk, P.L.Th. (Ed.): Checklist of the Diptera of the Netherlands: http://www.diptera-info.nl/news.php?fam=Clusiidae.
Voor determinatie van Clusiidae zie Mike Hackston insect keys -> Order Diptera The Flies -> Clusiidae..
Overzicht Clusiidae soorten op waarneming.nl
BOVEN