Sluipvliegen zijn voor een deel middelgrote tot zeer grote vliegen. Ze werden ook wel parasietvliegen of rupsenvliegen genoemd omdat ze parasiteren op insecten vooral rupsen.
In Nederland komen 325 + soorten voor. De familie is vrij goed bestudeerd en er komen niet zo veel soorten nieuw voor Nederland bij de laatste tijd.
De meeste soorten hebben veel borstelharen, maar ook vrij kale soorten en wollige soorten komen voor.
Sluipvliegen legt eitjes in de nabijheid van de gastheer bijvoorbeeld een vlinderrups. De soorten in de tribus (soortengroep) Gonini binnen de subfamilie van de Exoristinae legt zeer grote aantallen miniscule eitjes op bladeren. Als deze bladeren gegeten worden door rupsen consumeren ze ook de eitjes waardoor de larven van de Sluipvlieg zich in het lichaam van de rups kunnen ontwikkelen en de rups van binnen leeg eten.
De zeer grote Stekelsluipvlieg Tachina grossa legt zijn eitjes op harige rupsen in de heide, weide en veengebieden o.a. op rupsen van de algemene soorten Veelvraat Macrothylacia rubi en Hageheld Lasiocampa quercus.
Gastheerspecialisatie per groep is als volgt:
Dexiinae parasiteren op kever larven. Voorbeelden zijn Dexia, Dinera, Prosena, Trixa, Eriothrix, Thelaira, Voria
Exoristinae op vlinderrupsen. Exoristinae zijn er vele zoals Gastrolepta, Meigenia, Epicampocera, Lydella, Phryxe, Exorista, Phorocera, Blepharipa, Eumea, Frontina, Gonia, Pales, Phryna, Nemorilla.
Tachininae ook op vlinderrupsen. Voorbeelden zijn Ernestia, Eurithia, Gymnocheta, Zophomyia, Leskia, Dolieria, Lypha, Marquartia, Dexiosoma, Mintho, Tachina.
Phasiinae op larven van wantsen. Voorbeelden zijn Phania, Gymnosoma, Phasia.
Siphona (en Peribaea?)op larven van langpootmuggen.
Een klein aantal soorten zijn typische lentesoorten zoals bijv. Oswaldia muscaria, Gonia soorten, Phryno vetula, Ernestia soorten, Lypha dubia. De meeste soorten zijn zomer en vroege herfstsoorten wat overeenkomt met de levenscycles van de gastheren bijv. vlinderrupsen.
Een soort die vooral (of alleen?) in de duinen voorkomt is Prosena siberita. Deze heeft een lange omlaag gekromde steeksnuit.
Sluipvlieg legt eitjes op eikenprocessie rups Filmpje Silvia Hennemann Nature Today.
Herkenning van Sluipvliegen van foto's is voor een aantal soorten mogelijk. Hiervoor zijn vrijwel altijd meerdere foto's van een soort nodig. Een foto van scheef-voor half-boven geeft meestal de meeste informatie. Foto's zijn nodig van de vleugeladering vooral van het midden tot de vleugeltop. Een foto van achter-boven om de deuk in het basisdeel op het achterlijf goed te kunnen zien en de borstelharen op de boven-achterlijfdelen (tergieten). Ook is een foto van het zijaanzicht en vooraanzicht van de kop heel belangrijk. Probeer ook de middenpoot scheen schuin van voren op beeld te krijgen voor de beharing van de middenpoot.
Voor determinatie van Sluipvliegen is het vaak raadzaam om een determinatieverzoek en foto's te plaatsen op diptera.info waar specialisten o.a. Theo Zeegers actief zijn.
Voor een paar tips over vleugeladering bij sluipvliegen zie TACHINIDAE WINGS.
Soorten die op Sluipvliegen lijken zijn Dambordvliegen Sarcophagidae, Echte vliegen Muscidae, Bloemvliegen Anthomyidae, Afvalvliegen Fannidae en Pissebedvliegen Rhinophoridae.
Belangrijke verschillen zitten in de vleugeltekening en het schildje (scutelllum) en eventuele haren onder het scutellum (Bloemvliegen) en het voorkomen vaan een sterk ontwikkeld subscutellum (Sluipvliegen),minder sterk ontwikkeld subscutellum (Pissebedvliegen) geen subscutellum (Muscidae, Anthomyiidae en Fanniidae) en een vrij rond scutellum (Dambordvliegen). Belangrijke vleugelkenmerken zijn wel of geen gebogen M1 ader, Anaalader eindigend voor de vleugelrand of doorlopend tot de vleugelrand (Bloemvliegen).
Er zijn ook weer uitzonderingen die verwarring kunnen geven bijv. in geval van de wel of niet gebogen M1 ader. Muscidae hebben een niet sterk gebogen M1 ader, maar er zijn vrij veel uitzonderingen (zie bij Muscidae Echte vliegen).
Binnen de Sluipvliegen is Cinochira atra een nogal afwijkende verschijning met zijn afwijkende vleugeltekening en vrij ronde kopje wat op het eerste gezicht kan doen denken aan een Slakvlieg Sciomyzidae of een Drekvlieg Scathophagidae.
Zie Joke van Erkelens hulpfiles om te kijken of het mogelijk een Anthomyiidae, Fanniidae of Muscidae is:
De Calliphoridae soort Melanomyia nana foto 1,2 heeft een verdonkerde vleugelrand. De Sluipvlieg Phania funesta foto 3,4 lijkt hier enigszins op. Zie ook de verschillen in vleugeladering.
Moschweb interactieve sleutel van Sluipvliegen. Als deze link niet werkt probeer dan rechtstreeks de volgende url ..http://www.tachinidae.eu/homepage.htm
Moschweb morfologie uitleg van Sluipvliegen. Als deze link niet werkt probeer dan rechtstreeks de volgende url ..http://www.tachinidae.eu/definition/definition.htm