Er zijn 13 soorten Viltvliegen in Nederland. De genera Thereva 8 soorten, Acrosanthe, Dialineura en Pandivrillia elk 1 soort, en Cliorisma 2 soorten. Ze zijn harig, lang en small 6-14 mm.
Het voorhoofd (frons)is bij het vrouwtje van sommige soorten glanzend zwart en dit "brilletje" is karakteristiek voor sommige soorten (zie boven Thereva plebeja).
De larven leven onder dode bomen en takken in zandige gebieden. Ze prederen op kleine invertebraten vooral keverlarven. De adulten zijn geen rovers maar voeden zich met nectar, planten sappen en dierlijk vocht of ander organisch materiaal. In droge gebieden vind je ze vaak in de buurt van water.
De adulten zitten soms laag bij de grond of op de grond (bijv. Dialineura en Acrosanthe). Ook vind je de viltvliegen op struiken en sporadisch op bloemplanten. Ze bewegen langzaam maar zijn wel alert.
Determinatietabel van Mark van VeenIn tabel van Mark van Veen wordt nog oude naam Thereva bipunctata gebruikt dit is nu Thereva unica. Thereva unica is echter groter dan de bipunctata (volgens Mark van Veen tot 8,5 mm). De mannetjes Thereva unica die ik ving zijn ong. 10,5 mm.
Foto's van de vleugels, achterlijf en kop van opzij en van voren zijn belangrijk voor determinatie. Ook is soms het aantal DC borstelharen op de rug en de rugtekening met of zonder duidelijke gele strepen belangrijk. Zie de determinatietabel van Mark Veen voor andere kenmerken. De Thereva soorten zijn onderling niet zo gemakkelijk te onderscheiden en aanvullend microscopisch onderzoek is soms nodig.
De Viltvliegen lijken door hun harigheid wel op Wolzwevers Bombyliidae, door hun vorm op Roofvliegen Asilidae en op Snipvliegen Rhagionidae