Lijst van alle Muggenfamilies en aantal soorten in Nederland
DETERMINATIE SLEUTEL MUGGENFAMILIES M. Hackston.
Van 25 families van muggen zijn slechts drie families met stekende muggen: de Steekmuggen, Knutjes en de Kriebelmuggen. De soorten van deze drie muggenfamilies zijn alle bloedzuigende muggen. De vrouwtjes zuigen bloed. Dit bloed hebben ze nodig om de eitjes te laten groeien. De mannetjes hebben geen bloed nodig en steken niet.
Culicidae Steekmuggen Familie link (mannetje en vrouwtje). De soorten van de familie van Steekmuggen vind je ook in huizen. Ze zijn vooral s'nachts actief.
Ceratopogonidae Knutjes Familie link (vrouwtje, achterlijf gevuld met bloed). De Knutjes zijn erg klein. De steek van Knutjes geeft een korte felle pijnscheut.
Simuliidae Kriebelmuggen Familie link Simulium soort met typische weerschijn op de vleugels. De Kriebelmuggen vind je vooral nabij stromend water.
Alle andere families van muggen hebben soorten die niet steken.
Anisopodidae Venstermuggen Familie link Op boomstammen en ramen zie je ook wel eens Venstermuggen. Het zijn ook grote muggen. Er zijn maar zes soorten in Nederland.
Bibionidae Zwarte vliegen Familie link In het voorjaar zie je grote groepen Zwarte vliegen die eigenlijk muggen zijn. Je ziet ze massaal op bloemen, bijv. Fluitenkruid en in de lucht met hangende pootjes.
Bolitophilidae 'Boleetmuggen' Familie link Tere muggen met middellange antenne en typische vleugeltekening.
Cecidomyiidae Galmuggen Familie link Heel kleine tere mugjes, die gallen veroorzaken op planten waarin hun larven opgroeien.
Ceratopogonidae Knutjes Familie link (vrouwtje, achterlijf gevuld met bloed). De Knutjes zijn erg klein. De steek van Knutjes geeft een korte felle pijnscheut.
Chaoboridae Pluimmuggen of Spookmuggen Familie link De naam "spookmug" komt van de larven die vanwege hun uiterlijk "spooklarven" of "fantoomlarven" genoemd worden.
Chironomidae Dansmuggen Familie link (mannetje en vrouwtje). De grootste groep van de niet-stekende muggen zijn de Dansmuggen. Ze komen soms voor in zwermen bijv. boven een bospad of aan de waterkant.
Culicidae Steekmuggen Familie link (mannetje en vrouwtje). De soorten van de familie van Steekmuggen vind je ook in huizen. Ze zijn vooral s'nachts actief.
Cylindrotomidae Mosmuggen Familie link Dit zijn ook vrij grote muggen met een typisch buisvormig achterlijf. Ze worden dan ook wel Buismuggen genoemd. Ze zijn wat minder algemeen en te vinden in de vochtige ondergroei van het bos.
Diadocidiidae Familie link Slechts twee soorten. Muggen die verwant zijn met paddenstoelmuggen
Ditomyiidae 'Houtzwammuggen' Familie link Typerende vleugeltekening
Dixidae Schijfmuggen Familie link Tere muggen met typische rug tekening en lange antennes. Ze zijne zoals veel muggen veelal dicht bij water te vinden.
Keroplatidae Familie link Sommige soorten (Macrocera) heben zeer lange antennes, zelfs langer dan hun lichaam. Ander soorten hebben juist een brede korte antenne (o.a Keroplatus, Orfelia)
Limoniidae Steltmuggen Familie link Steltmuggen zijn vrij algemeen. Je komt de meeste tegen aan de waterkant en in de ondergroei van het bos en aan bosranden. De grote varieert sterk. De meeste soorten zijn kleiner dan de langpootmuggen. Ook zijn er heel grote steltmuggen bijv. Eutonia barbipes (foto 3) die groter is dan langpootmuggen.
Mycetophilidae Paddenstoelmuggen Familie link Op paddenstoelen zie je vaak de paddenstoelmuggen. Ze hebben lange sporen aan de poten. Andere soorten met ook lange sporen aan de poten zijn de Keroplatidae die kom je niet zo vaak tegen. Ze bouwen webben onder houtzwammen om de zwamsporen en beestjes op te vangen.
Pediciidae Tandmuggen Familie link (ook wel Haaroogmuggen genoemd). De soort Tricyphona immaculata is een algemene soort die vaak tevergeefs in de familie van Steltmuggen gezocht wordt.
Psychodidae Motmuggen Familie link Tere kleine harige muggen die op vuil water in huizen en afval, rotend organisch materiaal in bossen en andere biotopen voorkomen. Sommigge heebben een dakvormige vleugelstand andere een meer horizontale.
Ptychopteridae Glansmuggen Familie link Aan waterkanten in oevervegetaties vind je soms veel Glansmuggen.
Scatopsidae Mestmuggen Familie link Meest te vinden in vochtige omgeving op afval, mest, rottend organisch materiaal, paddenstoelen.
Sciaridae Rouwmuggen Familie link Zwarte muggen die soms in grote getale voorkomen, in de zomer en herfst, de rouwmuggen.
Simuliidae Kriebelmuggen Familie link Simulium soort met typische weerschijn op de vleugels. De Kriebelmuggen vind je vooral nabij stromend water.
Thaumaleidae Bronmuggen Familie link Komt voor op slikkige delen van kalkbronnen.
Tipulidae Langpootmuggen Familie link Dit zijn grote lange muggen. Sommige zijn heel algemeen en vind je in vrijwel alle grasgebieden en grasbermen. De larven van de langpootmuggen "emelten" zijn geliefd bij de vogels zoals meeuwen die de ploegende boer volgen, of de roeken die soms in het gras van wegbermen pikken.
Trichoceridae Wintermuggen Familie link In de koude periode van herfst, winter en vroeg voorjaar zijn er veel Wintermuggen, die ook zwermen kunnen vormen dansend in de zonnestralen in de luwte van de struiken of grassen.
EVOLUTIE EN VERWANTSCHAP VAN MUGGENFAMILIES
De eerste vliegen en muggen zijn ontstaan ongeveer 250 miljoen jaar geleden in dezelfde periode van het ontstaan van planten anders dan primitieve planten zoals varens en palmen.
De oudste Diptera soorten vinden we onder de muggen met name de Dansmuggen en de Bronmuggen en onder de vliegen de Wapenvliegen en de Houtvliegen.
Het ontstaan en de verspreiding van soorten is grotendeels bepaald met de geologische geschiedenis van de aarde en de verschuivende continenten "continental drift", welke werelddelen nog lange tijd met elkaar verbonden waren en welke in een vroeger stadium afgeplitst en afgedreven.
Het ontstaan van soorten heeft ook te maken met veranderende klimaten en leefgebieden zoals habitats van bossen, savannes, toendras, moerassen enz.
Hieronder geven we een schematische weergave van de ontwikkeling en verwantschap van Muggenfamilies via de infraorden Tipulimorpha, Psychodomorpha, Culicimorpha en Bibiomorpha zoals geinterpreteerd en opnieuw geschetst uit Stephen Marshall, 2012 Flies, The Natural History and Diversity of Diptera.
Overzicht Muggenfamilies in Nederland